مجله ام او سی
افشای عدم تداوم پوشش UV400
آیا تا به حال فرصت داشتید یک جفت عدسی را که با محلول UV اعمال شده اند، سه تا شش ماه بعد از ساخت و تحویل به بیمار بررسی کنید؟ احتمال زیادی وجود دارد که با یک غافلگیری بزرگ روبه رو شوید: دستگاه UV متر شما (اگر ابزار در طول موج 400 نانومتر اندازه گیری کند) هیچ جذب UV یا مقداری بسیار پایین تر از استاندارد قابل قبول را نشان نخواهد داد. بیایید این موضوع را کمی تحلیل کنیم.
ابزار نهایی برای بررسی انتقال یا جذب UV یک فوتوسپکترو متر است. فوتوسپکترو متر انتقال نور را در هر طول موجی در طیف اندازه گیری می کند. این ابزارها بسیار گران قیمت هستند و هیچ کس در حوزه ی فروش خرده فروشی اپتیک حاضر نیست چنین هزینه ی بزرگی را برای خرید آن ها بپردازد.
تولیدکنندگان محلول های UV شروع به ساخت دستگاه های ساده ای کردند که میزان جذب یا عبور اشعه UV را در یک طول موج مشخص اندازه گیری می کردند. طول موج هدف ۴۰۰ نانومتر بود. برخی از این ابزارها کاملاً قابل قبول و از دقت مناسبی برخوردار بودند.
در این مسیر، محلول های UV 400 وارد بازار شدند که ادعا می کردند هیچ گونه ته رنگ زردی ندارند. اما بدون ته رنگ زرد، یک عدسی نمی تواند تا ۴۰۰ نانومتر اشعه UV را جذب کند. خیلی ساده است: UV مترها طوری تنظیم شدند که در بالاترین سطحی که محلول UV 400 می توانست برسد، عدد را نشان دهند. بنابراین اکنون UV مترهایی در بازار داریم که به شما می گویند عدسی ۱۰۰٪ جذب دارد (به ادعای آن ها در ۴۰۰ نانومتر)، در حالی که در واقع عدسی فقط تا ۳۸۲ نانومتر جذب دارد. بدیهی است دستگاهی که روی ۳۸۲ نانومتر تنظیم شده باشد، از ۳۸۲ تا ۴۰۰ نانومتر همیشه ۱۰۰٪ جذب را نشان می دهد.
خرده فروش وقتی برای خرید یک UV متر اقدام می کند، بیشتر به قیمت توجه می کند و فرض را بر این می گذارد که دستگاهی کامل و استاندارد دریافت کرده است. اما عاقلانه است که از هر تولیدکننده یا تأمین کننده UV متر بخواهید گواهی بدهد که دستگاه دقیقاً در چه طول موجی اندازه گیری می کند. یک UV متر که در سطح ۴۰۰ نانومتر اندازه می گیرد، برای هر پوشش UV با محلول شفاف عددی غیرقابل قبول نشان خواهد داد (خوانش حدود ۲۳٪ عبور نور خواهد بود). این از بحث ابزار اندازه گیری.
حالا که می دانیم چطور با موضوع اندازه گیری و بررسی برخورد کنیم، باید بدانیم محلول های UV هنگام اعمال کردن عدسی ها چگونه واکنش نشان می دهند.
محلول های UV با استفاده از مواد شیمیایی ای به نام بنزوفنون ها (Benzophenones) ساخته می شوند. این همان مواد شیمیایی هستند که در کرم های ضدآفتاب استفاده می شوند اما برای استفاده در محلول آبی تحت حرارت سازگار شده اند. بنزوفنون ها وقتی در یک محلول آبی خنک شوند، کریستالیزه می شوند. وقتی دوباره حرارت داده شوند، در دمای حدود ۸۹ تا ۹۳ درجه سانتی گراد (بسته به سری تولید) دوباره به حالت مایع برمی‌گردند.
عدسی ساخته شده از CR39 یا مواد معادل آن سطحی بسیار متخلخل دارد. وقتی در معرض حرارت قرار می گیرد، عدسی نرم شده و منافذ آن باز می شوند. عدسی که در محلول UV غوطه ور می شود مانند آهنربا عمل کرده و مواد شیمیایی را جذب می کند. بنزوفنون ها وارد منافذ باز سطح عدسی می شوند. پس از خارج کردن عدسی از محلول، باید پیش از تمیزکاری، آن را تا دمای اتاق سرد کرد. این کار باعث می شود منافذ عدسی بسته شده و بنزوفنون ها درون سطح عدسی کریستالیزه شوند. وقتی عدسی به درستی پوشش دهی شود، نه تنها محافظت دائمی در برابر UV ایجاد می کند، بلکه با گذر زمان و در معرض قرار گرفتن با نور طبیعی UV حتی عملکرد آن بهتر هم خواهد شد. هیچ چیزی نمی تواند بنزوفنون ها را از منافذ عدسی خارج کند. یک پوشش UV 400 خوب برای کل عمر عدسی دوام خواهد داشت.
اگر عدسی در محلول UV قرار گیرد پیش از آنکه دمای محلول به دمای کاری کامل برسد، مشکل ایجاد خواهد شد. کریستال های بنزوفنون در حالت نیمه مایع (لجن مانند) به زور وارد سطح عدسی می شوند. از طرفی عدسی که هنوز نرم نشده باشد منافذ باز ندارد. نتیجه ی این اتفاق، سطح عدسی آسیب دیده ای خواهد بود که شبیه گودال های ریز است. این مشکل را می توان با قرار دادن عدسی در یک نوترالایزر داغ (خنثی کننده ی داغ) به مدت ۱.۵ تا ۲ ساعت اصلاح کرد (و نیازی به انجام دوباره پوشش دهی UV نیست).
چقدر اشعه فرابنفش (UV) توسط یک عدسی بدون پوشش جذب می شود؟
هر عدسی پلاستیکی که امروزه فروخته می شود، حدود ۷۵٪ از نور UV عبوری را جذب می کند. تولیدکنندگان سال هاست که جاذب های UV را به ترکیب اضافه می کنند، عمدتاً برای جلوگیری از زرد شدن عدسی های پلاستیکی. بنابراین، یک عدسی پلاستیکی اشعه UV را از طول موج ۲۷۰ نانومتر تا ۳۶۰ نانومتر جذب می کند. (۳۲۴ نانومتر همان طول موجی است که باعث سوختگی پوست در ساحل می شود).
کارشناسان UV سال هاست به ما هشدار داده اند که باید از چشم هایمان در برابر اشعه UV طول موج بلند محافظت کنیم، چرا که می تواند باعث آسیب های طولانی مدت به چشم ها شود. بنابراین لازم است باقی مانده ی انتقال UV در عدسی ها، یعنی از ۳۶۰ تا ۴۰۰ نانومتر، حذف شود. این دقیقاً نقطه ی شروع بحث و جنجالی است که بسیاری از خرده فروشان از آن بی اطلاع هستند، چون حقیقت کامل به آن ها گفته نمی شود.
محلول های UV شفاف
این محصولات با جاذب های UV ساخته شده اند که برای استفاده در محصولات شفاف (مثل عدسی) تطبیق داده شده اند تا باعث زرد شدن نشوند. عالی است، اما این محصول نباید “محلول UV400” نامیده شود. ظرفیت فیلتر کردن UV در این محصولات در جایی بین ۳۸۲ تا ۳۸۵ نانومتر متوقف می شود. به عبارت دیگر، این محصولات فقط نیمی از مسیر محافظت را پوشش می دهند، یعنی بین محافظت طبیعی عدسی در ۳۶۰ نانومتر تا ۴۰۰ نانومتری که باید پوشش داده شود.
برخی از تولیدکنندگان، UV مترهایی عرضه می کنند که روی ۳۸۲ نانومتر تنظیم شده اند. این یعنی ادعا می شود عدسی تا ۴۰۰ نانومتر جذب دارد، در حالی که واقعاً محافظت در ۳۸۲ نانومتر متوقف می شود. بنابراین، خرده فروش در حال فروش و تبلیغ عدسی است که حفاظت لازم، مورد نیاز یا تجویزشده را ارائه نمی دهد.
رگه ی زردی روی یک عدسی پوشش دهی شده با UV معمولاً نشانه قابل مشاهده ای است که عدسی به درستی ساخته شده است. اشعه فرابنفش در ۴۰۰ نانومتر کمی رنگ قابل مشاهده دارد و فقط با همین زردی ملایم روی عدسی خنثی می شود. یک آزمایشگاه یا خرده فروش ممکن است هزینه ی بیشتری برای یک محلول UV شفاف بپردازد که در واقع محافظت کامل مورد نیاز را نمی دهد.
محلول UV برای فرآیند های سریع (وقتی وقت نداری صبر کنی)
بازار امروز پر شده از محلول هایی که قرار است کار را در مدت کوتاهی انجام دهند. الان محصولاتی در بازار هستند که ادعا می کنند با غوطه وری ۶۰ ثانیه ای در محلول داغ، کار کامل می شود.
خیلی از آزمایشگاه ها ادعا می کنند که وقت فرآیند های طولانی را ندارند. برایشان مهم این است که وقتی عدسی از درِ آزمایشگاه بیرون می رود، اندازه گیری جذب UV درست نشان داده شود. دیگر اهمیتی ندارد که سه ماه بعد چه اتفاقی برای آن عدسی می افتد.
واقعیت این است که عدسی برای باز کردن منافذ سطحش زیر حرارت نیاز به زمان دارد. همین طور، جاذب UV زمان می خواهد تا به سطح عدسی نفوذ کند و دوباره به شکل کریستال در بیاید.
چه اتفاقی رخ می دهد هنگامی که از محلول های کوتاه مدت استفاده می شود؟
سطح عدسی به دلیل زمان کوتاه، فرصت کافی برای باز شدن منافذ خود پیدا نمی کند. در نتیجه، مواد شیمیایی جاذب اشعه ی فرابنفش (UV) تنها قادر به رسوب بر روی سطح عدسی خواهند بود و به طور محدود به آن متصل می شوند. در زمان بررسی با دستگاه UV متر یا اسپکترو متر، این عدسی ها ممکن است میزان جذب مناسبی را نشان دهند.
اما آنچه مورد توجه قرار نگرفته این است که تمام این مواد شیمیایی باید در مرحله ی تولید اولیه به طور کامل در محلول حل شوند؛ فرآیندی که معمولاً با استفاده از حلال ها انجام می شود. از آنجا که جاذب های UV در حضور حلال ها قابلیت حذف شدن دارند، و با در نظر گرفتن این واقعیت که اکثر محلول های تمیزکننده ی عدسی موجود در بازار نیز حاوی مقادیر مشخصی حلال هستند، این جاذب ها به مرور از سطح عدسی جدا خواهند شد.
از آنجایی که این جاذب های UV به جای کریستالیزه شدن در منافذ عدسی تنها بر سطح آن باقی مانده اند، در نهایت در اثر سایش ناشی از تمیز کردن عدسی و استفاده از کلینرهای حاوی حلال یا سایر محصولات مشابه، به تدریج از بین می روند.
خطر بزرگ اینجاست که با وجود همه ی زحمت و هزینه ای که برای انجام یک کار خوب صرف شده است، بیمار که انتظار محافظت کامل در برابر UV را دارد، در واقع بدون اینکه بداند، هیچ یا محافظت بسیار کمی خواهد داشت.
در حالی که زمان صرفه جویی می شود، آزمایشگاه از محصولات گران تری استفاده می کند که می توانند بسیار کم اثرتر باشند.
چه کاری می توانیم انجام دهیم تا محصول درست را تهیه کنیم
از تأمین کننده یا تولیدکننده خود بخواهید نتایج تست های تأییدشده از محصولاتشان را ارائه دهند. این تست ها باید توسط یک آزمایشگاه مستقل با استفاده از یک فتوسپکترومتر مناسب انجام شده باشند. از محصولات سریع الاثر دوری کنید. محافظت بلندمدت به دلایلی که قبلاً توضیح داده شد، نمی تواند تضمین شود. جاذب های UV بدون ته رنگ زرد فقط در صورتی قابل قبول هستند که جذب UV تا حد 400 نانومتر موردنظر نباشد. چرا باید به بیمارانمان فقط نصفه نیمه محافظت بدهیم؟ فقط به خاطر ظاهر بهتر؟ ما می توانیم ته رنگ زرد را با کمی رنگ عدسی بپوشانیم و به بیمار ارزش کامل چیزی که حق اوست را بدهیم.
تحقیقات انجام شده توسط: کریس رایزر، اپتیشن و رئیس شرکت OMS Opto Chemicals در مونترال، کبک.