پریزم ناشی از دسانتره

به طور معمول، عینک ها به گونه ای تنظیم می شوند که مرکز اپتیکی عدسی دقیقاً در مقابل چشم قرار گیرد. اگر عدسی به صورت خارج از مرکز نصب شود، به دلیل ایجاد منشور القایی، جابه جایی تصویر رخ می دهد. هرچه توان عدسی بیشتر یا میزان خارج از مرکز بودن آن بیشتر باشد، اثر منشوری القاشده نیز افزایش می یابد.

منشور القایی
برای درک بهتر علت ایجاد پریزم القایی، می توان مقطع عرضی یک عدسی مثبت را مانند دو منشور که پایه هایشان به هم چسبیده اند در نظر گرفت (نمونه را در اینجا ببینید)، زیرا این نوع عدسی در مرکز ضخیم تر و در لبه ها نازک تر است. به همین ترتیب، عدسی منفی را می توان مانند دو منشور که رأس هایشان به هم چسبیده اند در نظر گرفت، چون در مرکز نازک تر و در لبه ها ضخیم تر است.

این پریزم القاشده در واقع می تواند به نفع آزمایشگاه مورد استفاده قرار گیرد، زمانی که در نسخه عینک پریزم تجویز شده باشد. اگر توان عدسی به اندازه کافی باشد، برای ایجاد پریزم مورد نظر، می توان عدسی را به صورت دسانتره (یا خارج از مرکز) برش داد تا نتیجه دلخواه به دست آید. این روش را «پریزم از طریق دسانتره» می نامند. اما اگر توان عدسی کافی نباشد، پریزم باید مستقیماً بر روی سطح عدسی تراشیده شود.

یک معادله ساده برای محاسبه پریزم القاشده از تمرکز خارج از مرکز وجود دارد. قانون پرنتیس بیان می کند که مقدار پریزم بر حسب دیوپتر (Δ) برابر است با فاصله تمرکز خارج از مرکز (c) بر حسب سانتی متر ضرب در توان عدسی (D).

Prentice’s Rule

Δ = cD

یعنی مقدار پریزم (Δ) برابر است با حاصل ضرب میزان دسانتره عدسی (c) بر حسب سانتی متر در توان عدسی (D) بر حسب دیوپتر.

منبع: Prism by Decentration